فرهنگ و ادبیات فارسی

   بنام حضرت حق که تمامی عوالم کون و مکان  بنور او مشتق  گشت «تو مبدئی و جهان از وجود تو مشتق|که همچو مصدر و در وی نهان شدی ز عیان»{مدایح حاج میرزا حبیب الله مدیحه شماره15 از ترکیب بند}و  زذاتش خوش آفرید و جان بخشید .هستی؛آیینه ای است تمام نما؛ به ما عنایتی است عالی  زان ذات متعالی.«جام جهان نما دل انسان کامل است|مرآت حق نما به حقیقت همین دل است »{قصیده  شماره 3 از دیوان اسیری لاهیجی  و ملحقات}آسمان و کهکشان,کاینات و زمینیان,آشکارو نهان خاصه نیکان و مخلصان؛همه ذکر تسبیحش بر لب و  عابدانی هستند در تب و تاب وصال او  و آن ذات یگانه ازین روی که به حهان و جهانیان نظر لطف دارد ؛تمامشان را  در پناه خود دارد مگر ظالمان و شیطان صفتان  « گر چه ندارم عمل  ,هست امیدم به تو | یک نظر لطف تو ,  به ز جهانی عمل»{دیوان شاه نعمت الله ولی در قصاید و ملحقات}و«آینه بردار و در وی کن نظر  |صورت و لطف الهی می نگر»{قسمت دوم از دو بیتی های شاه نعمت الله ولی}و «چه عجب گر نظر لطف تو باشد به کمال| روح را نیز نگاهی سوی غالب باشد»{دیوان شیخ کمال خجندی/غزل شماره351} و البته خطا کاران و ناراستان که این گروه شرک و کفر خواه ناخواه فاسدان محکوم به دوزخند و عذابشان محتوم و دوزخشان نصیب. مگر دل از وساوس و هواجس کنده و توبه آرند و دل  به نور ایمان  روشن گردانند و باور کنند که"«...جان جهان نما دل انسان کامل است|مرآت حق نما به حقیقت همین دل است|دل مخزن خزاین سر الهی است|مقصود هر دو کون ز دل جو که حاصل است|{قصیده شماره3 حزین لاهیجی /قسمت ملحقات دیوان اسیری لاهیجی}».اساس و بنیاد جهان بر مدار عشق و کمال واقعی در درک  عشق؛ به ذات حق است. به قول "اهلی شیرازی"این غم عشقست که آدمی را به کمال مطلق سوق میدهد آنچنانکه  در غزل1120 از دیوان شعریش فرمود:«کمال عشق و محبت غم است ای اهلی!|خوشیم با غم و  در غایت کمال خوشیم|». پیامبران الهی همواره نسبت به ذات حقتعالی  عشق می ورزیدند و به قول "فروغی بسطامی«به راستی همه کس قدر وصل ؛کی داند؟»این یک معرفت عالمانه است که آدمیان مخلص را حاصل میآید. یک نوع محبت غر,الهی ؛ما را در پناه لطف خویش بیامرز و بیش از پیش توفیق بندگیمان ده! ...ادامه مطلب

  عنایت الهی بنام تو ای آفریدگار جهان,ای مهربان مهربانان,ای  ذات عشق, ای حقیقت محبت و ای محب الجمال بی مثال,از خوان نعمتت به حکمت تو روزی خوریم و به عنایتت توانی است برایمان تا عبادتت نماییم و زبانی که تحمیدیه ها  بخوانیم و به لسان تضرع و خشوع کلام تسبیحت نماییم. «همه عالم جمال حضرت اوست|او جمیل و جمال دارد دوست| هم محب خود اوست هم محبوب|عشق و معشوق و عاشق نیکوست». {دیوان شاه نعمت الله ولی/دوبیتی ها/ قسمت اول}. شیخ فرید الدین عطار نیشابوری در بیان الارشاد و مناجات ختم کتاب مفتاح الاراده  میفرماید:«رفیق راهمان گردان عنایت|که تا بفزایدم هر در هدایت». عنایت به گواه فرهنگ معین عبارتست از: «علم حقتعالی به مصالح امور بندگان / علم محیط الهی وعلم [ حضرت حق تعالی] به نظام وجودی جهان».همچنین در زیل عنایت ازلی ؛در فرهنگ معین آمده است که: «عنایت ازلیه همان قضای الهی است یعنی علم حق به آنچه سزاوار است هستی پذیرد.» در لغتنامه ی دهخدا در بیان عنایت الهیه آمده است که: «عنایت سابقه بر وجود اشیاء است که عین علم و عین لطف است.» انبیا و اولیای دین به سبب اینکه « پرورش یافتگان ازل» هستند{لغتنامه دهخدا} و «نقاش ازل»به آن پاکدلان معصوم بعنوان برگزیدگانش مینگرد؛ خود انساتهایی هستند که عنایت پروردگار بر بندگانند و به آن اولیای الهی و کاملان پاکی و متانت و وقار اگر بندگان تمسک  کنند و سیره ی زندگانیشان را فرا راه خود قرار دهند , درمییابند که  آنان بزرگترین عنایت الهی بر بندگانند. «الهی !به عنایت ازلی تخم هدایت کاشتی / به رسالت انبیا آب دادی/به معونت و توفیق پروردی/... خداوندا!سزد که اکنون سموم قهر از آن بازداری! و کشته ی عنایت ازلی را به رعایت ابدی مدد کنی!&,توکل به پروردگار عالمیان,رمز توفیق است ...ادامه مطلب